De Schepping

Vanuit een donkere achtergrond zie je kleuren opkomen. Van onder naar boven zie je eerst een een-vormig donker vlak, dan wat vage donkere vormen; geleidelijk worden de kleuren lichter en de vormen meer nadrukkelijk. De plaat vertoont een opbouw van donker naar licht, van gesloten naar open, van eenvormig naar gedifferentieerd. De onderste vormen lijken een soort luchtbellen waarin kleine vage vormen rondwentelen. Verder naar boven doen de vormen achtereenvolgens denken aan een plant of blad, een roos, een knook of een vlinder, een vogel, een vis, een schaap (of is het een huis?), weiden of velden, Het geheel wordt gedomineerd door een vage mensenfiguur in fel oranje met een opvallende streep wit erlangs. De vormen rechts- en linksboven in de plaat zijn niet duidelijk te benoemen, men kan er van alles in zien. Naar boven toe is de plaat nadrukkelijk open: hierboven loopt het door, maar de schilder laat niet zien hoe er verder uitziet.

De kleuren in de plaat gaan van donkerblauw onder naar allerlei tinten van groen boven, met tussenin roze, geel, lichtblauw, bruin en vlakken wit. De groentinten boven gaan van donker rechts (met bruine vlekken) naar lichtgroen en geel links. Rechts dringt ook nog blauw door. De oranjerode mensenfiguur boven steekt af tegen de rest, hoewel enkele sporen rood daaronder te zien zijn.

Het geheel heeft de opbouw van een omgekeerde piramide. Het kan ook doen denken aan opborrelen van bellen in kokend water of aan de uitbarsting van een vulkaan. Of is het een grote put waarin van alles dumpt wordt? Staat de plaat zo wel goed? Moet ze niet ondersteboven (je weet het nooit met moderne kunst) ? Dan zie je allerlei vormen en dingen uit een donkere hemel vallen of neerdalen.  Je kunt hierin de evolutie zien vanuit het oerwater: eenvoudige cellen, planten, vissen, vogels, zoogdieren en uiteindelijk de mens. De mens staat midden tussen het groen van de natuur, maar onderscheidt zich duidelijk en wordt ook afgescheiden door de forse streep wit. Verwantschap en vreemdheid tussen mens en natuur kun je daarin zien. Je kunt ook zien dat de mens de natuur rond zich gaat ordenen: de lijnen van de vlakken zijn hier veel meer recht en hoekig dan onderaan waar planten en dieren heersen.

Je kunt hierin ook beide scheppingsverhalen van de bijbel zien. Het verhaal van Gen. 1 is terug te vinden in de globale opbouw van de plaat: de scheiding van licht en donker, water en land en de stapsge-wijze schepping van planten, dieren en mens. De kosmische dimensie: zon, maan en sterren, ontbreekt hier in vergelijking met het verhaal. Tegenover de donkere chaos van het water steken de vormen van de schepping lichtend af: “God zag dat het goed was”. Toch kun je eventueel ook het zeemonster zien. De mens is hier nog alleen. Of  staan er eigenlijk twee figuren dicht tegen elkaar aan? Het volle vlak achter het hoofd van de mensenfiguur kan zo iets doen vermoeden. Het verhaal van Gen. 2 kun je zien in de plaats van de mens midden in het groen van de natuur, dat de ‘tuin van Eden’ kan suggereren. De boom van goed en kwaad ontbreekt hier echter. Zoals de bijbelverhalen erom vragen om in verband gebracht te worden met de actualiteit, zo vraagt de plaat erom naar boven toe verder geschilderd te worden. Hoe ziet het er daar uit? Wordt het beeld alsmaar breder en lichter? Hoort de moderne techniek erbij? en onze steden? Of komt het donker weer opzetten en de chaos? Hoe zie je onze wereld nu? Hoe zie je de toekomst? Veel kunstenaars, schrijvers en dichters hebben hoe visie daarop uitgedrukt. Sommigen hebben het scheppingsverhaal omgekeerd: de mens leidt alles naar de ondergang. Of zet de mens juist de schepping verder met vallen en opstaan? Zo nodigt de plaat uit om je eigen visie uit te drukken in beeld, gedicht of gesprek.